Hướng Dẫn Viết SCP

Vậy là bạn muốn viết một SCP.

Có thể bạn đã từng viết lách ở một nơi khác, và cũng có thể là chưa – tuy nhiên, dù bạn thuộc nhóm đối tượng nào, hướng dẫn này cũng sẽ giúp bạn làm quen với những gì mà một bài viết SCP yêu cầu ở bạn. Đối với những bạn chưa có kinh nghiệm, hướng dẫn này sẽ cung cấp cho bạn cả những kiến thức nền tảng để bắt đầu viết một câu chuyện ở bất cứ đâu. Còn với những ai đã từng cầm bút, chúng tôi mong rằng hướng dẫn này sẽ giúp bạn nhìn lại những gì mình đã biết một cách có hệ thống và nhận ra điều gì đó mà trước đây mình chưa từng để ý – cả về SCP và về viết lách.

Với hướng dẫn này, chúng tôi đã cố gắng hỗ trợ các bạn cụ thể nhất trong khả năng của mình — vì vậy, đây là một trang hướng dẫn rất dài. Chúng tôi đã chia trang này thành các mục và các tab khá độc lập nhau, vì vậy bạn nên chọn đọc những phần mình cần trước tiên. Tất nhiên, chúng tôi vẫn khuyến khích bạn đọc toàn bộ hướng dẫn.

Nhưng trước khi bắt đầu, có vài thứ chúng ta cần lưu ý:

  • Bạn không nhất thiết phải sáng tác một SCP thành công trên wiki để được coi là một thành viên có đóng góp tích cực. Có rất nhiều cách để đóng góp cho wiki – ngoài sáng tác, bạn có thể dịch thuật, vẽ tranh, nhận xét ý tưởng, bài viết, hay thậm chí là trở thành một nhân viên wiki. Ngay chính việc bạn biết đến và đọc các tác phẩm trên wiki đã là đóng góp không thể thiếu rồi.
  • Hãy nghiêm túc trong quá trình làm việc cùng các thành viên khác của cộng đồng. Điều đó thể hiện rằng bạn tôn trọng người khác và tôn trọng tác phẩm mình đang viết.
  • Bạn không cần vội vã hoàn thành tác phẩm. Hãy sáng tạo với tốc độ riêng của bạn. Không ai đặt ra deadline cho bạn ngoài chính bản thân mình.
  • Hãy áp dụng đúng các quy tắc soạn thảo văn bản tiếng Việt. Hãy cố gắng viết đúng chính tả và diễn đạt rõ ràng.
  • Kinh nghiệm viết lách là một lợi thế khi bạn bắt đầu viết SCP, nhưng không phải là yếu tố quyết định. Nếu bạn không áp dụng được kinh nghiệm viết của mình theo cách thích hợp, bài viết của bạn vẫn có thể không thành công. Ngược lại, nếu bạn chưa có kinh nghiệm nhưng nghiêm túc với việc sáng tác và chịu khó tiếp thu góp ý, bạn hoàn toàn có thể viết nên một SCP hoàn chỉnh.
  • Hãy cố gắng trang bị hiểu biết về đề tài bạn muốn viết ở mức độ cơ bản trở lên. Việc tìm hiểu kiến thức trước và trong quá trình viết sẽ giúp bạn tránh né và sửa chữa những lỗ hổng trong bài viết.
  • Hãy tham khảo góp ý của các thành viên khác, nhất là trong quá trình phát triển ý tưởng và viết bản thảo. Việc đóng góp ý kiến và hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình viết là phổ biến và được khuyến khích ở cộng đồng SCP. Bạn có thể liên hệ với mọi người qua forum wiki, server Discord của cộng đồng hoặc các hình thức khác.
  • Có nhiều tiêu chí để đánh giá xem một tác phẩm có được viết tốt hay không, nhưng việc một tác phẩm hay đến mức nào lại phụ thuộc vào góc nhìn cá nhân. Cùng một tác phẩm, người nọ thấy hay, người kia thấy không hay là chuyện bình thường. Kể cả những tác phẩm nhận được nhiều lời khen nhất cũng có những người không thích.
  • Thất bại không phải là dấu chấm hết. Nếu một bài viết của bạn không thành công, hãy rút kinh nghiệm từ những thiếu sót của bài viết đó và thử lại. Có nhiều người phải thử vài lần thì mới thành công, và các tác giả giàu kinh nghiệm nhiều khi cũng có những bài viết không tốt.

SCP là gì?

Mỗi tài liệu SCP, theo cách hiểu ở thời điểm hướng dẫn này được viết, là một tác phẩm văn học núp bóng dưới hình thức của một văn bản khoa học. Các tài liệu SCP thường sử dụng văn phong khoa học và tuân thủ theo một cấu trúc chung, tuy nhiên chúng vẫn cần phải có giá trị nội dung và nghệ thuật như các tác phẩm văn học khác. Điều đó nghe qua có vẻ nặng nề, nhưng thực chất không đáng sợ đến vậy: Giá trị nội dung nằm ở việc bài viết của bạn có một mục đích nào đó (có thể là truyền tải một thông điệp nhất định, hoặc khơi gợi cảm xúc nào đó ở độc giả), còn giá trị nghệ thuật nằm ở cách bạn diễn đạt và lựa chọn câu từ, hình ảnh để đạt được mục đích ấy.

Đó là lý do khiến cho việc phân biệt "vật thể SCP" và "bài viết SCP" là điều quan trọng. Một vật thể SCP là dị thể được nói đến trong tác phẩm của bạn. Một bài viết SCP là toàn bộ tác phẩm đó, bao gồm cả giá trị nội dung và nghệ thuật của nó.

Nhìn chung, một bài viết SCP tiêu chuẩn sẽ bao gồm các phần dưới đây:

  • Mã Vật thể: Hiện có dạng "SCP-XXX-VN", với XXX nằm trong khoảng từ 001 đến 999. Hãy nhớ viết hoa toàn bộ các chữ cái trong Mã Vật thể của bạn.
  • Phân loại: SCP của bạn có thể thuộc phân loại Safe, Euclid, Keter, hoặc các phân loại phụ khác. Bạn có thể xem cách hiểu về các phân loại phổ biến tại đây.
    • Ngoài cách phân loại truyền thống, bạn cũng có thể lựa chọn sử dụng những cách phân loại khác như hệ thống ACS của wiki SCP tiếng Anh, hệ thống Mức độ hiểm họa của chi nhánh tiếng Pháp, hay hệ thống S7-APCS của chi nhánh tiếng Nga. Những hệ thống phân loại này đều có nguồn gốc hoặc được dùng kèm với cách phân loại truyền thống.
  • Quy trình Quản thúc Đặc biệt: Cách Tổ Chức lưu giữ dị thể và kiểm soát hiểu biết của công chúng về dị thể.
  • Mô tả: Những đặc điểm của dị thể bạn đang viết.
  • Các Phụ lục (không bắt buộc): Những thông tin khác có liên quan đến dị thể mà bạn muốn truyền tải tới người đọc. Một số dạng phụ lục phổ biến bao gồm:
    • Phát hiện: Cách dị thể được tìm thấy.
    • Lịch sử: Nguồn gốc và lai lịch của dị thể.
    • Biên bản thí nghiệm: Nhân sự Tổ Chức tiến hành thí nghiệm để hiểu biết thêm về đặc tính của dị thể.
    • Bản ghi phỏng vấn: Nhân sự Tổ Chức tiến hành phỏng vấn dị thể hoặc các cá nhân có liên quan đến dị thể để thu thập thông tin.
    • Bản ghi khám phá: Nhân sự hoặc thiết bị theo dõi của Tổ Chức đi vào bên trong dị thể hoặc một địa điểm liên quan để tìm hiểu thông tin hoặc thu thập dị thể, vật thể nào đó.
    • Bản ghi theo dõi: Nhân sự hoặc thiết bị theo dõi của Tổ Chức theo dấu dị thể hoặc các cá nhân liên quan để thu thập thông tin.
    • Các tài liệu có nguồn gốc từ bên ngoài Tổ Chức: Có thể là tài liệu từ các Thế lực Đáng lưu tâm khác, các loại thư từ, nhật ký, sách vở, ghi chép cá nhân, tệp dữ liệu… mà Tổ Chức thu thập được.

Nhiệm vụ của bạn khi viết một SCP là kể một câu chuyện hoặc cho độc giả biết về sự đặc sắc của dị thể thông qua các phần của cấu trúc chung này.

Trước đây, vũ trụ SCP được coi là thuộc thể loại Kinh dị, tuy nhiên điều này đã thay đổi. Hiện tại, các tác giả có thể đóng góp bài viết thuộc mọi thể loại và đề tài cho các chi nhánh của cộng đồng SCP trên toàn thế giới.

Quá trình viết một SCP

Trong danh mục tab dưới đây, chúng tôi sẽ trình bày một trình tự các bước cơ bản để viết nên một SCP hoàn chỉnh. Hãy đọc kỹ những hướng dẫn này, vì mỗi bước đều có những lưu ý và mẹo thực hiện riêng.

Bước 0: Đọc

Có thể nói, đọc là điều cần thiết hàng đầu đối với bất cứ ai có mong muốn nghiêm túc về việc sáng tạo nên một tác phẩm văn học của riêng mình. Những tác giả SCP tiềm năng như bạn cũng không phải là ngoại lệ. Chúng tôi khuyến khích bạn dành thời gian để đọc tất cả những gì bạn muốn và cần – bất kể là trong hay ngoài phạm vi wiki SCP.

Lẽ đương nhiên, đọc các bài viết trên wiki chính là cách chính xác và trực tiếp nhất để bạn tìm hiểu thông tin về vũ trụ SCP. Với những thông tin đó, bạn sẽ có thể xây dựng các chi tiết trong bài viết của bạn để bài viết phù hợp với vũ trụ SCP hơn. Ngoài ra, thông qua việc đọc những tác phẩm do mọi người trong cộng đồng sáng tác, bạn cũng có thể học hỏi kinh nghiệm của các tác giả nổi tiếng, tìm hiểu về tiêu chuẩn hiện tại của wiki và những dạng bài viết được ưa thích. Chúng tôi cũng khuyến khích bạn đọc cả phần bình luận của các bài viết trên wiki và những bài phân tích, giải thích về SCP bên ngoài wiki để đào sâu kiến thức, học hỏi từ những nhận xét hữu ích và làm quen với văn hóa của cộng đồng. Tương tự, khi đọc các tác phẩm hay bên ngoài wiki SCP, bạn cũng sẽ học tập được từ cách viết của những tác phẩm đó và trau dồi thêm kiến thức cho bản thân mình.

Vậy nên, hãy đắm mình vào con chữ theo bất cứ cách nào mà bạn muốn. Đọc bao nhiêu, theo cách nào là tùy ở bạn – bạn sẽ tự nhận ra khi nào mình đã đọc đủ nhiều.

Nếu bạn đã hiểu được tinh thần này, thì hãy tiếp tục với Bước 1.

Nhập môn Viết sáng tạo

Có thể bạn sẽ thắc mắc tại sao đề mục này lại là một phần của Hướng dẫn viết SCP. Tuy nhiên, theo quan sát của chúng tôi ở thời điểm hướng dẫn này được viết, phần lớn những thành viên lần đầu muốn viết bài tại wiki SCP-VN đều chưa có hoặc ít có kinh nghiệm viết lách. Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng này, danh mục tab dưới đây là dành cho bạn. Hãy đọc kỹ những hướng dẫn dưới đây để nắm rõ các yếu tố cơ bản của một câu chuyện và một số mẹo để áp dụng chúng vào các tài liệu SCP, đồng thời hiểu rõ hơn cách sáng tạo nên một câu chuyện hay nói chung và một SCP hay nói riêng.

Hình thức kể chuyện

Ngôi kể

Nói một cách ngắn gọn, lựa chọn ngôi kể cho câu chuyện của bạn tức là lựa chọn bạn sẽ kể chuyện ở góc nhìn nào. Phần lớn các câu chuyện thông thường đều được kể từ ngôi thứ nhất hoặc thứ ba.

Ngôi kể thứ nhất là khi người kể xưng "tôi" và đóng vai một nhân vật trong câu chuyện. Một số ví dụ cho ngôi kể này tại wiki SCP-VN là các ngoại truyện Rời Phủ Lạng GiangHưng Hóa, Một Chén Trà. Ngôi kể thứ nhất có tác dụng giúp người đọc của bạn dễ dàng nắm bắt tâm trạng của nhân vật bạn đóng vai. Nếu khai thác khéo léo, bạn còn có thể thay đổi mức độ đáng tin cậy trong lời kể của nhân vật kể chuyện để tạo hiệu quả đặc biệt. Tuy nhiên, khi sử dụng ngôi kể này, điểm nhìn của bạn sẽ bị giới hạn và bạn chỉ có thể kể ra những gì nhân vật mà bạn đóng vai biết được.

Ngôi kể thứ ba là khi người kể ẩn mình đi, không xuất hiện trực tiếp trong câu chuyện, mà chỉ thuật lại những diễn biến xảy ra. Ngoại truyện Công Việc Ngoài Giờ chính là một ví dụ cho ngôi kể này. Với ngôi kể thứ ba, người kể chuyện là bạn sẽ có được góc nhìn toàn cảnh và thuận tiện khắc họa tâm lý từng nhân vật, tuy nhiên bạn sẽ phải đánh đổi bằng việc nhân vật của bạn bị hạn chế khả năng biểu đạt trực tiếp cảm xúc.

Nếu bạn muốn làm điều gì đó táo bạo hơn, bạn có thể thử sử dụng ngôi kể thứ hai. Với ngôi kể này, bạn sẽ đặt người đọc vào vị trí là người trải nghiệm những diễn biến của truyện. Nói cách khác, nhân vật trải nghiệm những diễn biến đó sẽ là người đọc, và thường được gọi bằng đại từ xưng hô "bạn". Để dễ hình dung hơn, bạn có thể tham khảo ngoại truyện Đường Tắt. Với ngôi kể này, bạn có thể dễ dàng tác động lên trải nghiệm và cảm xúc của người đọc, nhưng thử thách của bạn sẽ là làm sao để người đọc có thể đồng nhất bản thân mình với nhân vật trong truyện.

Trong phạm vi một tác phẩm, bạn cũng có thể lựa chọn thay đổi giữa nhiều ngôi kể hoặc nhiều nhân vật kể chuyện. Điều này không quá phổ biến ở các câu chuyện thông thường, nhưng rất phổ biến đối với các SCP – do các tài liệu SCP bao gồm nhiều phần và có thể chứa nhiều phụ lục độc lập nhau.

Và đó là những điều cơ bản mà chúng tôi tin rằng bạn nên biết khi bắt đầu tham gia sáng tác văn chương và SCP! Nếu bạn muốn nâng cao hơn nữa hiểu biết về vũ trụ SCP và khả năng viết của bản thân theo từng khía cạnh, hãy tham khảo các bài viết trong Trung tâm Hướng dẫn cùng Trung tâm Luận văn và Tài liệu Tham khảo. Nếu bạn có thắc mắc hay muốn bàn luận thêm về nội dung của hướng dẫn này, hãy trao đổi với chúng tôi trong phần Bình luận.

Chúc các bạn thành công với những bài viết của mình và có khoảng thời gian vui vẻ tại wiki SCP-VN!

Nếu không có ngoại lệ được nêu, nội dung của trang này được xuất bản dưới giấy phép Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License