Kết thúc thật rồi.
Chẳng còn nhiều người như chúng ta nữa, mà vậy cũng tốt. Chúng ta tồn tại trên thế giới này để bảo vệ nó khỏi những thứ không thể hiểu được, những thứ nằm ngoài nhận thức, những thứ mà ta vẫn thầm tin rằng một ngày nào đó sẽ xuyên thủng hàng phòng thủ yếu ớt mình dựng nên rồi nuốt trọn mọi thứ. Nhưng rồi một ngày, tất cả những thứ đó cứ thế đột nhiên biến mất. Mới đầu thì chúng ta còn an tâm đấy, nhưng chỉ khi thời gian bắt đầu trôi đi chúng ta mới bắt đầu hiểu bản chất của mọi chuyện. Màn mây bão dị thường không còn tỏa bóng râm che chở cho đế chế của chúng ta nữa. Và rồi nó nhanh chóng sụp đổ dần dần, tan biến như tàn dư của những đêm tăm tối trước khi ánh sáng tràn vào. Ánh bình minh của những ngày im lặng. Vài người trong số chúng ta vẫn còn ở đây, những bóng ma bằng xương bằng thịt dõi theo những gì còn sót lại. Dõi theo những người bị bỏ lại.
Với những người ngoài, ông có lẽ là hình mẫu chuẩn mực của một vị giáo sư đại học được người đời kính trọng. Râu ria nhẵn nhụi, quần áo gọn gàng, và ứng xử lịch thiệp đến độ hoàn hảo. Những hình ảnh đó đều vừa như in với ông, ngoại trừ đôi mắt luôn thoáng ánh tia hoảng loạn. Lúc này ông đang ngồi trong giảng đường, lơ đãng nguệch ngoạc vài dòng vào sổ tay, xung quanh là đám sinh viên kém ông phải đến ba mươi tuổi. Đó là cuốn sổ tay duy nhất trong căn phòng đầy ắp những máy tính. Vài năm về trước, ông là một nghiên cứu viên cấp cao, một trong những người giỏi nhất chúng ta có được, và chuyên gia hàng đầu thế giới trong lĩnh vực lĩnh vực nghiên cứu mới mang tính cách mạng là Sinh học Thủy quái Ứng dụng. Ông đã dành phần lớn đời mình để nghiên cứu về lĩnh vực này, và đã thu nhặt mọi kiến thức có thể đạt được. Thuở còn trẻ, ông đã chủ trì nhiều hội nghị lớn, và đã đặt chân lên khắp nơi trên thế giới này. Ông đã từng được kính trọng. Đời ông đã từng có ý nghĩa. Khi thế giới dị thường tan biến, tất cả những điều kể trên cũng theo đó mà đi.
Vị giáo sư ném cho ông một câu hỏi, và ông kinh hoàng khi nhận ra rằng mình không biết câu trả lời. Khi ông còn bận chú tâm vào một lĩnh vực không còn tồn tại, mà đã chẳng tồn tại từ đầu với đại đa số mọi người, phần còn lại của thế giới cứ thế mà tiến lên, và ông bị bỏ lại đằng sau mà không hề hay biết. Ông gục đầu dưới ánh mắt xét nét của vị giáo sư và lẩm bẩm điều gì đó về tế bào. Một tiếng cười khẽ vang khắp giảng đường. Vị giáo sư chỉ lắc đầu rồi quay qua một cậu sinh viên trẻ tuổi và hứa hẹn hơn. Ông nghiên cứu viên già lại nhìn xuống sổ tay của mình, đối diện với sự thật rằng ông sẽ chẳng bao giờ là đầu tàu nữa. Ông thở dài. Ít nhất thì ông vẫn còn lương hưu.
Cũng có nhiều người như ông ấy mà, bạn biết đấy. Sự nghiệp tan nát, trí tuệ thui chột, sự hiếu kỳ bị xé toạc thành từng mảnh. Đó là cái giá mà ông ấy phải trả. Cái giá mà chúng ta phải trả.
Anh ngồi như thể một cái xác khô trong bộ quân phục phẳng cứng, mồ hôi chảy như tắm khi đang nhìn ra cửa sổ, mắt nheo lại trước ánh mặt trời chói lòa giữa trưa. Hẳn là điều hòa lại hỏng tiếp rồi. Dải đất khô cằn của vùng hoang mạc chậm rãi trôi đi dưới bánh xe của con jeep bọc thép. Cấp dưới của anh đang ngồi bên cạnh, nói dông nói dài về cuộc tấn công lúc sáng nay. Có vẻ như là Bộ lạc Ubyd lại tấn công làng Muthu thêm một lần nữa, và như một tục lệ ở vùng này, chúng hầu hết chỉ nhắm vào phụ nữ với trẻ em. Anh giơ tay lên gãi phần da phát ban đang dần lan rộng trên cổ và hỏi về số lượng người tử vong. Cậu cấp dưới trả lời rằng bây giờ là quá sớm để kết luận về điều này. Họ vẫn chưa sắp xếp xong đống tử thi. Ngày mai, khả năng cao là Muthu sẽ phản công, rồi anh cùng toán lính của mình sẽ lại phải lặp lại y đúc công việc của ngày hôm nay. Tất cả chỉ vì một cuộc tranh chấp cách đây hơn hai trăm năm. Một cuộc tranh chấp xem Lợn Cái Thiêng Liêng của Nys đã đi qua con đồi nào trong ngày đầu tiên của cuộc hành hương thần thánh.
Anh lại nhớ về những ngày khác. Những ngày anh còn chiến đấu vì một mục đích cao quý hơn, vì sự tồn vong của cả nhân loại. Vì một lý tưởng mà anh còn tin vào. Hồi đó, khi Vực thẳm hướng ánh nhìn của nó vào anh, anh đã trừng mắt nhìn lại, không chỉ bằng mắt thường mà còn là qua ống ngắm của khẩu súng trường phản vật chất. Khi anh còn ở trong Liên Minh, mọi thứ vẫn tương đối đơn giản. Công việc ở Lực Lượng Gìn Giữ Hòa Bình thì lại trái ngược hoàn toàn với điều đó. Cũng đúng thôi, anh nghĩ. Khi một người đối mặt với con lười nặng hai mươi tấn cùng ba mươi con mắt đang khè ra lửa trong cơn bực bội, họ thường biết mình phải làm gì. Nhưng khi trước mắt là một đám người tuyệt vọng đang chết dần vì cái đói và kẹt lại trong cuộc nội chiến, thì ta lại chẳng thể làm được gì nhiều. Và việc GOC đã giết Lợn Cái Thiêng Liêng của Nys bằng một quả tên lửa không đối đất mười năm về trước chỉ khiến mọi chuyện tệ hơn nhiều thôi.
Cũng có nhiều người như anh ấy mà, bạn biết đấy. Những hiệp sĩ bị bỏ lại trên một thế giới vắng bóng đám rồng. Những hiệp sĩ trong một thế giới của cối xay gió. Đó là quả báo mà anh ấy phải nhận. Quả báo mà chúng ta phải nhận.
Bóng tối lúc nửa đêm nuốt trọn gian phòng làm việc. Có ai đó bật công tắc đèn. Đôi dép lê loẹt quẹt trên sàn nhà trải thảm mềm, và rồi một bóng hình đến ngồi yên vị trên chiếc ghế bành nằm trước bàn làm việc. Những chiếc giá đầy ụ đồ chơi xếp thành hàng phủ kín bốn bức tường. Ánh sáng nhè nhẹ bao trùm lên chiếc xe cứu hỏa đỏ chói, lên những khẩu súng nhựa và bộ đồ chơi thí nghiệm làm bằng thủy tinh, cùng những chiếc hộp lớn mà nếu nhìn kĩ thì sẽ lờ mờ thấy được các hình nhân với nụ cười trống rỗng trên những khuôn mặt đã cứng đơ. Chủ nhân của đôi dép lê lại đứng dậy, tiến về phía một chiếc hộp, rồi một tay nâng niu lớp giấy phủ bóng lộn. "Xin giới thiệu Quý Ngài Chuyển Động từ Ts. Wondertainment!" những dòng chữ to đậm trên hộp như đang hét toáng lên, "Chức năng nắm đa dạng! Biến dạng siêu việt đa năng! Phù hợp cho mọi lứa tuổi, bạn chỉ việc vặn giày và ngắm nhìn anh ấy di chuyển!". Rồi bàn tay lại rời xa khỏi chiếc hộp và hình nhân bất động trong đó. Mọi thứ đã chẳng như xưa nữa rồi. Chủ nhân của đôi dép lê thở dài, tắt đèn và rời khỏi phòng làm việc, quay lại với chiếc máy tính ở phòng khách cùng những bản Excel cần phải hoàn thành trước ngày mai. Sau cùng thì ai cũng phải kiếm kế sinh nhai thôi.
Cũng có nhiều người như họ mà, bạn biết đấy. Họ cố tìm cách giữ lại bản chất của mình, nhưng cuối cùng thì mọi nỗ lực đều đổ sông đổ bể. Chuyện đã qua thì sẽ mãi nằm lại ở quá khứ, và chẳng bao giờ quay lại được nữa. Họ sẽ không bao giờ làm thêm đồ chơi. Đó là cái giá mà họ phải trả. Cái giá mà chúng ta phải trả.
Nếu hắn ta là một cái gì đó khác với thứ hắn đã từng, bạn có thể nói rằng gã này chỉ là một kẻ tầm thường lẫn trong đám đông mà thôi. Hắn chẳng có gì đáng nhớ, đặc biệt hay thú vị. Nếu hắn ta là một cái gì đó khác với thứ hắn đã từng, có thể hắn đã bực dọc vì điều đó. Nhưng không. Thay vào đó, hắn chỉ thấy rằng như thế là không đủ. Hắn biết nếu mình nói chuyện với ai đó, họ sẽ nghe thấy hắn, và nhớ về nó, dù chỉ thoáng chốc. Rằng nếu hắn làm gì đó, sẽ có người để ý, và nhớ về nó, dù chỉ thoáng chốc. Rằng lần đầu tiên trong đời, hành động của hắn sẽ có hậu quả. Hắn ta giờ đây là tù nhân của những cai ngục ác độc nhất. Sự trường tồn. Và đó là một bản án chung thân.
Cũng có nhiều người như hắn ta đấy, dù chẳng có hai người nào là giống nhau hẳn. Hắn biết rằng mọi điều lặt vặt hắn làm đều sẽ lưu lại mãi mãi. Hắn hiểu được rằng mọi nước đi của mình đều bị theo dõi, và do vậy, bị kiểm soát. Hắn biết hắn sẽ chẳng bao giờ được nếm mùi tự do thực sự nữa. Đó là quả báo mà hắn phải nhận. Quả báo chúng ta phải nhận.
Một người phụ nữ trẻ tuổi đang ngồi trên chuyến tàu điện ngầm dường như vắng tanh. Chúng ta có thể tỏ ra thi vị một tí và nói rằng chuyến tàu hướng về hư không, nhưng vậy thì lươn lẹo quá rồi. Cô ấy mới về từ bệnh viện, nơi cô ấy đến hàng tuần để kiểm tra khả năng sinh sản. Những bác sĩ thì luôn miệng bảo rằng cô hãy về đi, rằng họ đã bỏ cuộc trong việc tìm hiểu cô bị gì rồi. Nhưng cô sẽ không buông xuôi. Nếu quyền quyết định nằm ở riêng cô thì hẳn cô đã từ bỏ, nhưng rồi cô lại nghĩ đến người đàn ông đang chờ mình ở nhà. Cô nhớ về ánh mắt ấm áp mỗi lần anh nhìn cô, về cái cảm giác bình yên cô nhận được khi bên cạnh anh, bình yên hơn mọi cảm giác mà cô nhớ được. Về cái cách anh xua tan những cơn ác mộng phiền toái. Cô nghĩ về thùng đồ chơi cũ kĩ anh cất ở trong nhà để xe, về việc anh ấy đã luôn muốn có con như thế nào. Về sự thất vọng mà anh cứ cố giấu mỗi lần cô trở về. Nên cô cứ đi hàng tuần, chỉ để nghe một câu trả lời lặp đi lặp lại mãi. Anh nào có biết là cô vẫn còn đi khám, mà cô cũng chẳng định kể cho anh nghe đâu.
Không còn ai như cô ấy cả, và chúng ta nhẹ nhõm vì điều đó. Sự thật này sẽ giúp chúng tôi yên giấc khi đêm đến. Đôi lúc là vậy. Bạn thấy đấy, chúng tôi đã phải đảm bảo điều này sẽ xảy ra. Ngay từ ban đầu, thả cô ấy đi đã là một quyết định đủ khó khăn với chúng tôi rồi. Rủi ro là quá lớn. Chúng tôi đã phải chắc chắn về nó. Cô ấy sẽ chẳng bao giờ vẹn nguyên được nữa. Đó là cái giá mà cô ấy phải trả.
Cái giá mà tất cả chúng tôi đã phải trả.